Eindelijk een update!
Heb na lang wikken en wegen me bedacht dat als ik de bus bij een carrosseriegarage zou binnen geven, ik snel met alle reparaties die er aan nodig zijn aan honderden euros, indien tegen de 1000 euro zou zitten, zonder iets bij te leren. Daarom me toch goed online ingelezen en een MIG/MAG lasapparaat gekocht en zelf aan de slag gegaan. (voor de geïnteresseerden: ik ben voor een Giant Super MIG180 gegaan, aangezien dit Chinees toestel binnen budget paste, een afneembare toorts heeft, en zeer breed instelbaar is voor dun/dik plaatwerk van 20 tot 180 ampere)
Een kleine reportage van de werkzaamheden aan de ophanging. Ik moet zeggen dat als je hier op internet over leest, het een makkelijk klusje lijkt waar je hoogstens een paar uur mee bezig bent. Wel, dat was in mijn geval toch niet waar. Of het nu aan m'n gepruts lag of aan de vele verrassingen die je onder een bus van 1986 tegenkomt, ik ben er alles bijeen zeker een aantal volle dagen aan bezig geweest.
Ben achteraan begonnen, aangezien die het makkelijkst zijn. Zo zag het er uit rechts achter. Dennis, de vorige eigenaar, had de bus verlaagd met -60mm vering en kortere schokbrekers. Op zich niks mis mee, maar was voor mij toch iets te laag voor een T3, en ook de Belgische wegen lenen zich niet tot een harde ophanging. Gelukkig was hij zo vriendelijk om me alle originele onderdelen (schokbrekers, vering, etc.) ook mee te geven.
Hier is het inderdaad relatief makkelijk om te vervangen, zo lang je de bouten van de schokbreker loskrijgt (sleutel 19). WD-40 helpt zoals gewoonlijk.
Als je enkel de vering vervangt moet de schokbreker enkel bovenaan los, wat de gemakkelijkste is. Wel zien dat je jezelf goed positioneert en beschermt voor als de sleutel af de moer springt. Ik deed dit niet, en heb de wielboog onbedoeld een kopstoot gegeven
(de bus heeft gewonnen, heb nu een mooi litteken op m'n neus om me aan dit avontuur te herinneren
). Krik ook best de arm een beetje op om de spanning van de bout te halen.
Om de nieuwe veer er in te krijgen kan je ofwel een houtblokje en koevoet gebruiken om de arm wat naar beneden te houden, ofwel een potkrik zoals ik gedaan heb. Die potkrik is trouwens voor dit soort werk echt een meerwaarde. De bus zelf stond op de garagekrik en assteunen. Let op dat je hem opkrikt op een manier dat de draagarm wel nog kan bewegen.
Je ziet het op deze foto niet zo goed, maar hier is de veerschotel nog OK. Blijkbaar is deze kant ooit al eens opgelapt/vervangen, en ik heb de schotel toen ik de schokbreker deze week verving nog even opgeschuurd met de staalborstel en een laagje metaalbeschermingslak gegeven, en een nieuwe rubber onderin gelegd. Het metaal zelf was nog volledig in orde.
Hoe het er nu uitziet met de nieuwe veer & rubber, en de originele schokbreker:
De andere kant was een ander paar mouwen. Het opstekende stuk van de veerschotel zat gewoon los te rammelen in de veer:
Ik heb ter vervanging
dit reparatiedeel bij Brickwerks gekocht. Door de lage pond is het daar voor onderdelen heel wat goedkoper dan in Duitsland momenteel.
Dan met behulp van een vriend die kan lassen wat proefstukjes met even dik afvalijzer gemaakt met de MIG180, en dat ging eigenlijk vrij goed. Eens je de juiste instellingen vindt en de snelheid wat aanvoelt valt het echt super goed mee om eenvoudige verbindingen te lassen. Dus maar meteen de bus binnengereden en aan de slag gegaan.
Eerst met een beitel/koevoet de puntlassen van de oude veerschotel losgewrikt. Hier ben je al makkelijk een half uur zoet mee. Ook heb ik hier gemerkt dat er blijkbaar ooit al eens een poging is geweest om deze "op te lappen" met elektrodelassen of fluxcore. Heb echt heel veel verroeste slak gevonden onder de schotel.
Bleek dat er nog een flink gat onder de schotel zat. Hebben uiteindelijk besloten dit nu gewoon te ontroesten en te beschermen en zo onder de veerschotel te laten, aangezien er toch een dik stuk nieuw staal bovenop komt, en de integriteit van de rest van de draagarm best nog goed was. Hier gaan puristen nu over vallen, aangezien dit stuk nog verder zou kunnen roesten, maar ik bekijk het zo: de tijd dat ik terug aan de draagarm moet werken om de rubbers te vervangen zal sowieso eerder komen dan dat stuk dik metaal zal doorroesten. En dan vervang ik gewoon de hele zooi.
Stukje dus proper gemaakt met de slijpschijf en beschermd met metaalbeschermingslak. Wel achteraf de plaatsen waar gelast moet worden terug lakvrij gemaakt om een mooie stevige las te bekomen.
Dan de handleiding van Brickwerks gevolgd en met 6 proplassen het nieuwe stuk metaal er op bevestigd. Deze punten kwamen trouwens vrij goed overeen met de originele puntlassen, waardoor je deze niet te ver moest terugslijpen.
Bij brickwerks zeiden ze dat je de proplassen nu vlak kon slijpen, maar aangezien dit een stuk is dat je niet kan zien, en de proplassen zoals ze nu zijn steviger zijn dan afgeslepen, hebben we ze zo gelaten. Beter extra stevig en lelijk dan zwak en mooi denk ik zo.
Ter referentie mijn instellingen op het apparaat:
Alles 3 laagjes metaalbeschermingslak gegeven om de roestduivel tegen te houden.
En dan kan de nieuwe veer er al op!
We kunnen al terug met een gerust hart de baan op
Om de originele schokdemper terug te plaatsen moet je uiteraard ook de onderste bout loskrijgen. Geen makkelijk klusje. Die zit echt muurvast, zelfs na een volledige dag met WD-40 te bespuiten. Ik heb het uiteindelijk kunnen klaren met de volgende constructie: steeksleutel 19 op de kop van de bout en de potkrik hieronder, dopsleutel met lange arm vastzetten tegen de grond, en met een stuk metaal of hout de draagarm belemmeren om naar boven de bewegen. Dan langzaamaan de potkrik verhogen en alles goed in het oog houden zodat het niet los schiet. Beetje bij beetje draait de bout dan rond en na 2 of 3 keer dit te herhalen was ze los genoeg om verder te gaan met de hand.
Het verschil in de schokbrekers achter:
En het verschil in de vering, van links naar rechts: origineel Caravelle, Brickwerks -30mm *star veren, xparts -60mm veren
Zoals je ziet is er tussen de -30mm en -60mm niet veel verschil qua hoogte onbelast, maar wel qua dikte van de veer. Daardoor staat de bus ook hoger met de nieuwe veren en heb je (hopelijk) betere rij-eigenschappen.
Zo, achter gedaan, op naar de voorkant!
Dit is ook geen makkelijk werkje, zeker als de bouten goed vastgeroest zijn. Tips die ik kan meegeven:
- begin verschillende dagen op voorhand met WD-40 in te spuiten
- koop of leen een veercompressor waarvan je er maar 1 per veer, aan 1 kant moet vastzetten. Als je er 2 goedkope moet gebruiken zoals ik gedaan heb, ben je echt vaak aan het losdraaien en terug vastdraaien als ze nét niet goed zitten. Gebruik je er toch 2, zorg dan dat je ze onderaan, niet bovenaan moet vastdraaien en dat ze niet te lang zijn.
- zorg dat je een héél stevige inbus 8 dop hebt. Ik heb er 2 kleintjes kapot gedraaid vooraleer ik naar de FLAPS gegaan ben voor een deftige set.
Zo zag het er eerst uit:
Je ziet dat er echt niet veel plaats is om te werken met 2 lange spring compressors:
Deze bovenste moer kwam aan 1 kant makkelijk los, maar aan de andere draaide de as van de schokbreker mee.
Normaal moet hier een plastic kapje op zitten om dit scenario te vermijden, maar dat was er niet. Uiteindelijk heb ik het opgelost door de schokbreker onderin zo hoog mogelijk op te krikken met de potkrik, en met behulp van een griptang de as vast te zetten.
Uiteindelijk bleek de bron van al de zware klappen die de verlaagde ophanging me gaf helemaal niet aan de veren te liggen!
Kijk eens hoe het onderste rubber van deze schokdemper versleten is
Merk op dat dit nieuwe schokdempers waren die Dennis er onder gehangen heeft pakweg 8 jaar geleden...
Na heeeeeel veel trial en error toch de nieuwe veer en originele demper er in gekregen:
Dit is het soort 8mm inbus dop die je moet hebben voor deze klus:
De arm een beetje opkrikken helpt om deze bouten terug te zetten.
Uiteindelijk heb ik ook nog de remblokjes vervangen, aangezien ik daar nu toch bezig was.
Na een avontuur dat dus maanden heeft aangesleept kunnen we terug rijden
Gisteren een eerste testrit gemaakt, en de Belgische wegen zijn nu in ieder geval een stuk aangenamer! De bus voelt terug veel meer als een T3 aan nu (ik laat het in het midden of dat positief is
). Ik denk dat ik volgende maand wel nog een setje Bilstein B4 schokdempers bestel om er onder te hangen, aangezien de originele dempers nog niet 100% versleten zijn, maar toch niet zo fantastisch meer aanvoelen.
Het uiteindelijk verschil in hoogte:
Je ziet dat achteraan het verschil minimaal is, maar vooraan er toch heel wat is bijgekomen. Op termijn zou een setje 15 inch multivan wielen met iets grotere banden niet misstaan denk ik
Maar eerst gaan we de carrosserie aanpakken. Wordt ook nog een hele klus, maar ik heb er zin in!